کابل فرمان - بخش دوم

دسته بندی کابل فرمان

کابل های فرمان هم به صورت شیلد دار و هم بدون شیلد طراحی می شوند . کابل های فرمان بدون شیلد یا ساده (NYSLY) را برای ولتاژ 300 تا 500 ولت و درون تابلو فرمان و فضاهای داخلی به کار می برند . تعداد رشته سیم های کابل کنترل بدون شیلد بین 2 تا 61 رشته است .

کابل فرمان شیلددار (NYSLCY) ساختاری شبیه کابل شیلد دار داشته و در برابر نویز ، سیگنال های مزاحم و میدان های الکترومغناطیسی مقاومت بسیار خوبی دارد . تعداد رشته های این کابل هم مانند نوع ساده کابل فرمان است .

کابل فرمان تخت را در دو ولتاژ مختلف 300 تا 500 ولت و 450 تا 750 ولت به کار می برند . به دلیل اینکه سطح مقطع این کابل ها صاف است فضای کمتری را اشغال می کند و در محیط هایی که محدودیت حجم داریم مانند آسانسور و نوار های نقاله این کابل گزینه مناسبی برای انتقال سیگنال است . تعداد رشته های موجود در این کابل بین 4 تا 24 رشته سیم است .

کابل های فرمان آرمور دار (زره دار) که به کابل NYRY معروفند و برای ولتاژ 0.6 تا 1 کیلوولت به کار می روند . کابل های آرموردار مقاومت بسیار خوبی در مقابل ضربات مکانیکی دارند و تعداد رشته های قرار گرفته درون آن شامل 5 تا 61 عدد می شود .

کابل فرمان نیمه افشان و مفتول که برای محیط های داخلی ساختمان و فضاهایی که احتمال آسیب مکانیکی به کابل وجود ندارد به کار می برند . این مدل از کابل های کنترل در بسیاری از کارخانه های تولید کننده به صورت عمومی تولید می شود.

اما مدل های دیگری همچون کابل فرمان نسوز ، ضد آب و ضد روغن هم وجود دارند که در دسته کابل های انحصاری قرار می گیرند و بنابر خواسته مشتری تولید می شوند .

نکته ای که در این بین باید ذکر کرد این است که اگرچه کابل های فرمان زره دار در برابر میدان های مغناطیسی مقاوم هستند اما در کل استفاده از این کابل در فضاهایی که میدان مغناطیسی وجود دارد پیشنهاد نمی شود .

ساختار کابل فرمان

برای تهیه این کابل ها معمولا از مس آنیل شده گروه 5 استفاده می شود . عایق رشته ها از PVC بوده و برای تهیه کابل نمی توان از تک رشته استفاده کرد .

تعداد رشته ها همانطور که گفتیم بین 5 تا 61 رشته بوده و این رشته ها را در مرکز کابل به هم می تابانند . شیوه شناسایی هر رشته هم یا بر اساس رنگبندی و یا بر اساس کدگذاری می باشد .

یک مورد از کاربردهای فراوان کابل فرمان استفاده از آنها در کولرهای گازی است . کابل کولر هم برای کولرهای گازی و هم برای کولرهای آبی به کار می رود . کابل کولر شامل کابل برق و کابل فرمان می شود . 

کابل برق که برای قطع و وصل جریان برق به کار می رود و کابل فرمان در کولرهای گازی و برای کنترل سیگنال و اطلاعات اراسالی بین مدار و کمپرسور استفاده می شود . 

خرید کابل فرمان

هنگام خرید کابل فرمان باید در نظر داشته باشید که سنگین بودن وزن کابل یا قیمت بالای محصول دلیلی بر خوب بودن کیفیت آن نیست . باید کابل خریداری شده از برند مرغوبی باشد و آن را از فروشگاه معتبری تهیه کنید .

یکی از بهترین برند های داخلی موجود در بازار سیم و کابل افشار نژاد خراسان است . این مجموعه چندین سال است در زمینه تولید کابل های پرکاربردی همچون کابل فرمان ، کابل برق سه فاز ، کابل های افشان و ... فعالیت داشته و توانسته بخش بزرگی از نیاز های کشور را تامین نماید .

بهترین کابل فرمان چه ویژگی هایی دارد ؟

شاید برای بسیاری از افراد که با کابل های کنترل یا فرمان آشنایی نداشته باشند این سوال پیش آید که این کابل ها چه کاربردی دارند و چگونه می توان بهترین کابل را از کابل های متفرقه تشخیص داد.

در جواب باید گفت کابل های فرمان دسته ای از کابل ها هستند که برای ارسال و دریافت سیگنال های دیجیتال و آنالوگ در دستگاه های مختلف به کار می روند . منظور از سیگنال فرمان قطع یا وصل مدار خاصی در دستگاه ، فرمان اندازه گیری پارامترهایی همچون انرژی ، شدت جریان ، توان و ... در دستگاه است .

این کابل ها که بیشتر در محیط های صنعتی مثل کارخانه به کار می روند و سیگنال های عبوری از آنها ولتاژ و جریان پایینی دارد اما به دلیل اینکه این کابل ها وظیفه مهم و حساسی دارند باید میزان نویز و اعوجاج سیگنال ها در ورودی و خروجی کابل در حداقل میزان خود باشد .

هر کابل فرمان مرغوبی باید ویژگی های مشترکی از قبیل مقاوم بودن در برابر اشعه ماورا بنفش ، فری هالوژن و بدون دود بودن ، مقاومت در برابر سوختگی ، جویده شدن توسط حیوانات موذی و مقاومت در مقابل مواد خورنده و نفتی را داشته باشند .

به دلیل شباهت عملکرد این کابل با کابل ابزار دقیق ممکن است برخی افراد به اشتباه تصور کنند که این دو کابل یکی است اما اینطور نبوده و از لحاظ ولتاژ اسمی تفاوت هایی بین دو کابل وجود دارد  .

از کابل ابزار دقیق برای ارسال سیگنال های فشار قوی در دستگاه های صنعتی قدرتمند استفاده می شود اما کابل فرمان را برای سیگنال های کم قدرت به کار می برند .

کاربرد کابل فرمان

همانطور که گفتیم وظیفه این کابل ها ارسال سیگنال در تجهیزات کنترلی و اندازه گیری است . به عنوان مثال می توان به میکروسوئیچ خطوط تولید و مونتاژ ، نوار نقاله ، آسانسور ، ماشین ، جرثقیل ، تابلو های فرمان و ... اشاره کرد .

روکش به کار رفته در این کابل ها موجب شده تا از خاصیت ضد آب و مقاومت در برابر ضربات مکانیکی بهره مند شوند . البته این خواص بسته به روکش کابل میزان مختلفی دارد اما در کل می توان از آنها در محیط های مختلفی مثل کارگاه های ساختمانی ، تونل ، کانال های زیر زمینی و ... استفاده نمود .

انواع لوله - بخش اول

کاربرد لوله از گذشته تاکنون

یکی از پر مصرف ترین ابزار در صنایع گوناگون لوله و اتصالات آن می باشد . اولین کاربرد و ساز و کار این محصول را می توان مربوط به دوره ساسانی دانست . البته در آن زمان مانند امروز لوله های فلزی و پلیمری وجود نداشتند و لوله های کاربردی همگی از سفال و خاک بودند . 

به مرور زمان و توسعه و پیشرفت علم و دانش با استفاده از فلزاتی همچون فولاد و آهن لوله های مکحم و مقاوم در برابر ضربه و حرارت ساخته شدند . این لوله ها از آن زمان تاکنون در نمونه ها و ابعاد مختلف به کار می روند . 

از انواع لوله های فلزی می توان به لوله های فولادی کربنی ، لوله های استیل ، لوله های فولادی سیاه ، لوله های گالوانیزه و لوله های درزدار اشاره کرد . لوله های فلزی هم مانند سایر محصولات مزایا و معایب خاص خود را دارند . البته امروزه برای موارد بسیاری لوله های پلاستیکی و پلیمری جایگزین شده اند ؛ اما با این حال نمی توان لوله های فلزی را به طور کامل از رده محصولات این صنعت حذف کرد .

در ابتدا انواع لوله های فلزی را نام می برم و مزایا و معایب هر کدام را به صورت کامل برایتان می گویم . 

انواع لوله های فلزی

لوله های فولادی کربنی

یکی از پر فروش ترین لوله های فلزی در تمام دنیا ، لوله های فولادی کربن هستند. در واقع در این لوله ها کرین به عنوان عنصر دوم سازنده لوله به آهن اضافه می شود تا سختی و مقاومت محصول نهایی افزایش یابد . 

با توجه به تعاریف گفته شده میزان مقاومت لوله های فولادی کرینی تا حدودی دست خود سازنده است و از همین رو قیمت نهایی کار و کاربرد آن بسیار وسیع می شود . 

از این لوله ها در انواع سازه های ساختمانی ، پل ، خودرو ، راه آهن ، ابزار و وسایل گوناگون ، صنایع حرارتی ، انتقال آب و فاضلاب و ... به راحتی استفاده می شود . 

یکی از ویژگی های بسیار خوب این لوله ها مقاومت بالای آنها در برابر ضربه و تکان های شدید است . همین مورد باعث شده تا از این لوله ها بتوان برای خطوط انتقال آب در معابر ، انتقال فاضلاب و مایعات دیگر استفاده کرد . 

از دیگر ویژگی های این محصول می توان به قیمت مناسب با طول عمر بالا ، سازگاری با محیط زیست و قابلیت بازیافت ( همین ویژگی این محصول را به یکی از محصولات پرطرفدار برای دوست داران محیط زیست تبدیل کرده ) ، شکل دهی آسان ، مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی ، خوردگی ، بلایای طبیعی ، ایمنی بالا در هنگام کار اشاره کرد . 

اینها مزایای لوله های فولاد کربن بود ، در مورد معایب این محصول می توان به مواردی همچون شکنندگی (در صورت خم شدن زیاد لوله احتمال شکنندگی افزایش می یابد) ، ظاهر بی کیفیت ( اگر از لوله در محیط های باز استفاده شود به مرور زمان شاهد زنگ زدگی سطح لوله خواهیم بود که همین مورد از زیبایی آن کم می کند . 

لوله های استیل  

در لوله های استیل که ترکیبی از آهن ، کربن و کروم هستند، کروم به عنوان عنصر اصلی است و حداقل میزان آن چیزی در حدود 10.5 % کل فلزات است . در این لوله ها از واکنش کروم و اکسیژن یک لایه بسیار مقاوم که لایه نهایی کار است تشکیل می شود . 

به لوله های استیل لوله های فولادی اینوکس هم گفته می شود که کاربرد فراوانی در مناطق مختلف و برای صنایع گوناگون دارد . از کاربرد های لوله های استیل می توان به استفاده در ساختمان ها برای نرده و داربست و پل  ، جابه جایی سیالات گوناگون از آب گرم و گوگرد و روغن گرفته تا مواد شیمیایی ، صنایع خودروسازی ، کارخانه های مواد غذایی و سیستم های سرمایش و گرمایشی می توان به کار برد . 

لوله های استیل هم نمونه های مختلفی دارند که می توان به لوله های استیل فشار که از کامپوزیت نیکل و کروم یا از کروم جامد ساخته می شوند و برای انتقال سیالات با فشار بالا به کار می روند . 

لوله های استیل بهداشتی بیشتر برای انتقال و جابه جایی مواد غذایی و آشامیدنی به کار می روند و در ساخت آنها استاندارد ASTMA270 رعایت می شود . همچنین این لوله ها به نگهداری کمتری نیاز دارند .

از دیگر لوله های فولادی استیل می توان به لوله های استاندارد، لوله های خط هیدرولیک ، لوله های استیل آستنتیک ، لوله های فریتیک ، ضد زنگ دوبلکس و  لوله های مارتنسیتیک اشاره کرد .

لوله گالوانیزه

تا قبل از دهه 1950 از لوله های سربی برای انتقال آب و سیستم های آبرسانی خانگی استفاده می شد . اما به دلیل مضرات سرب برای انسان و طبیعت لوله های فولادی و آهنی جایگزین این لوله ها شدند . اما به دلیل اینکه لوله های فلزی بعد از مدتی استفاده دچار زنگ زدگی میشدند باید این مشکل را در آنها رفع می کردند . 

به همین منظور لایه ای از فلز قلع و روی را به عنوان پوشش روی آنها قرار دادند و به این ترتیب نام این لوله ها را به عنوان لوله های گالوانیزه شناختند . لوله های گالوانیزه به دو دسته لوله های آهنی گالوانیزه و لوله فولادی گالوانیزه تقسیم می شوند . 

باید بدانید لوله های فولادی گالوانیزه وزن کمتری دارند و براق تر هستند . از لوله های گالوانیزه در محیط های مختلفی استفاده می شود ، به عنوان مثال می توان به لوله گالوانیزه گلخانه ، لوله گالوانیزه برق ، استفاده در سیستم های انتقال آب ، فاضلاب ، سیستم تهویه اشاره کرد . 

لوله های گالوانیزه را به دو روش گالوانیزاسیون سرد و گرم به دست می آورند که هر کدام مزایا و معایبی دارد . گالوانیزاسیون گرم استحکام و مقاومت لوله را افزایش داده و به همین دلیل لوله هایی که از این روش به دست می آیند در حدود 25 تا 30 سال عمر مفید دارند ، اما در روش گالوانیزاسیون سرد عمر مفید هر لوله بین 3 تا 5 سال است . 

تجهیزات برق صنعتی - قسمت دوم

در این مطلب به بررسی بقیه ابزار و وسایلی که برای مدار های برق به کار می برن می پردازیم . در مطلب قبلی راجع به سرسیم ، کابلشو  و موف صحبت کردیم . میخوام در رابطه با اینکه روکش حرارتی یا شیرینک چی هست و چجوری اونو روی کابل نصب می کنن نکاتی رو بهتون بگم

روکش حرارتی یا شیرینک

روکش های حرارتی که به اونها در صنعت شیرینک هم گفته می شه نوعی لوله یا نوار پلیمری هستند . 

این نوارهای پلیمری رو با استفاده از سشوارهای صنعتی یا وسایلی به نام سرپیک حرارت می دن و روکش کاملا به سطح کابل یا لوله یا هر چیزی که مدنظرمون باشه متصل میشه . این ابزار علاوه بر اینکه برای محافظت و پوشش اجسام استفاده می شه برای زیبایی هم به کار میره . 

از روکش های حرارتی به عنوان عایق اتصالات و شینه در مدارهای الکتریکی و تابلوهای برق ، تعمیر عایق سیم و کابل به جای اینکه بخوایم کل قسمت های کابل رو تعویض کنیم!  ، کد گذاری دسته ای از سیم و شینه های مخصوص ، حفاظت مکانیکی اجسامی مثل لوله و زیباسازی تابلو ها و مدارهای برق استفاده می شه . 

روکش های حرارتی نمونه های مختلفی دارن که بر حسب کاربرد مورد نظر باید یکی از اونها رو انتخاب کنید . روکش های حرارتی تک لایه ، دولایه ، روکش های باس بار و ... نمونه ای از این روکش ها هستن.

چیزی که در مورد این روکش ها باید بدونید اینه که هر روکش ضریب جمع شوندگی مخصوصی داره و این هم به نوع مواد به کار رفته برای ساختش بستگی داره . در مورد رنگ بندی این محصولات هم رنگ های مختلف قرمز ، آبی ، سبز ، زرد ، مشکی و شفاف وجود داره .

بست کمربندی

در سال 1958 برای کنترل کردن سیم و کابل های مورد استفاده در هواپیمای بوئینگ از وسیله ای به نام ty-rap استفاده کردند. این وسیله که در ابتدا از فلز و به صورت دندانه دار تولید میشد به مرور زمان از نوع پلاستیکی آن هم در کارهای گوناگون استفاده شد و نام آن را بست کمربندی (cable tie) قرار دادند . 

بست کمربندی پلاستیکی

 

امروزه بست کمربندی پلاستیکی به دلیل قیمت بسیار مناسب کاربرد فراوانی برای دسته بندی کردن سیم و کابل ، لوله ، شلنگ های پلاستیکی و ... دارد . این بست ها از دو مدل پلاستیک مختلف به نام های نایلون 6/6 که مقاومت خوبی در برابر نور خورشید نداشته و بیشتر برای محیط های داخلی کاربرد دارد و نایلون 6/4 که برای استفاده در محیط های سرباز طراحی می شود . 

همچنین بست های کمربندی پلاستیکی در دو رنگ سفید و مشکی ساخته می شوند که بست های سفید را برای مشخص کردن دسته بندی ها می توان به رنگ دلخواه درآورد . البته باید بدانید در مقایسه با بست های کمربندی مشکی مقاومت بست های رنگی به نسبت کمتر است . 

 بست کمربندی استیل

 

تجهیزات برق صنعتی

معرفی انواع تجهیزات برق صنعتی

به عنوان فردی که چند سال در یک مجموعه صنعتی معتبر کار می کردم می خوام تا امروز در رابطه با نمونه هایی از تجهیزات و ابزارآلات برق صنعتی باهاتون صحبت کنم و نمونه های مختلفی از این محصولات و همچنین کاربردهای اونها رو بهتون بگم .

قبل از اینکار باید بهتون بگم برق صنعتی بیشتر در کارخونه ها و ساختمان های بزرگ که سیستم برق تک فاز جوابگو نیست استفاده می شه و از تجهیزات برقی که می خوام نام ببرم رو معمولا در ساخت تابلو برق ها به کار می برند .

از نمونه تجهیزات مهم و بسیار کاربردی در این زمینه می تونم به کابلشو ، سرسیم وایرشو ، گلند ، روکش حرارتی ، بست های کمربندی اشاره کنیم . البته شاید این تجهیزات از نظر رده بندی اهمیت و کاربرد در رده دوم و بعد از تجهیزات اساسی مثل کلید های برق ، فیوز ، چراغ های سیگنال ، ترانس های ولتاژ و جریان قرار بگیرند اما باز هم اهمیت زیادی دارند .

باید بدونید وطیفه تابلو برق تامین انرژی الکتریکی مورد نیاز بخش های مختلف یک مجموعه است . تابلو برق نمونه های مختلفی داره که قطعات و اجزای هر کدوم با دیگری متفاوته . این تابلوها سه مدل مختلف دارند که شامل اصلی ، نیمه اصلی و فرعی می شن .

خب حالا می رسیم به اینکه این تجهیزاتی که گفتم چی هستن و چه کاربردهایی دارند؟

کابلشو و نمونه های مختلف اون

برای برقراری ارتباط بین سیم و کابل و سایر هادی ها به شینه و ترمینال ها از کابلشو استفاده می کنند . باید در نظر داشته باشید که جنس کابل مورد استفاده شما از چه چیزی هست ( کابل آلومینیومی یا مسی ). چرا که کابلشو ها سه مدل مختلف مسی ، آلومینیومی و بی متال دارند . 

برای اتصال کابل مسی به شینه مسی از کابلشو مسی ، کابل آلومینیوم به شینه آلومینیوم از کابلشو آلومینیوم و اتصال کابل آلومینیوم به شینه یا تجهیزات مسی از کابلشو های بی متال استفاده می شه .

از نظر کاربرد کابل شو ، این محصولات در دو نمونه مختلف پرکابرد که شامل کابلشو های پرسی و لحیمی و کم کاربردتر که شامل کابلشو های پیچی می شن تولید می شوند .

کابلشو مسی رو معمولا از مس با درصد خلوص 99.5% تهیه می کنند که خودش چند زیر مجموعه مختلف شامل مسی دو سوراخ ، مسی چهار سوراخ ، مسی زاویه دار و مسی پیچی داره .

کابلشو های بی متال هم خودشون دو مدل مختلف DTL1 و DTL2 دارند که در لوله کابلشو DTL1 نیمه پایینی اون قبل از محل اتصال به شینه از آلومینیوم و نیمه بالاییش خود به دو قسمت آلومینیوم و مس تقسیم می شه . کابل شو های DTL2 هم به دو نیمه تقسیم می شه که نیمه پایین اون از آلومینیوم و نیمه بالا کاملا از مس ساخته شده .

باید دقت داشته باشید که سایز کابلشو و کابلی که در اون قرار داده می شه باید استاندارد و مطابق هم باشن چرا که در غیر این صورت جریان الکتریسیته عبوری باعث افزایش حرارت شده که می تونه منجر به آتش سوزی در اتصالات بشه .

یکی از راه های تشخیص کابلشو با کیفیت و استاندارد، صاف و صیقلی بودن سطح محصول و نبودن برجستگی و فرورفتگی در سطح اون هست . همچنین در نوع لوله ای این محصول هر چقدر طول لوله بلند تر باشه اتصال بهتری برقرار می شه .

موف چیست ؟

برای اتصال کابل و سیم به همدیگر از قطعاتی به نام موف یا دوراهی استفاده می شود . باید بدانید اتصال سیم ها به یکدیگر بدون موف کار غیر استانداردی بوده و ممکن است خطرآفرین شود . اما با استفاده از این قطعات اتصال ایمن و محکمی را می توان برقرار کرد. البته باید بدانید این اتصالات به صورت دائمی بوده و نمی توان آنها را از هم جدا کرد .

موف هم مانند کابلشو ها به سه دسته بیمتال ، آلومینیوم و مسی تقسیم می شود که باید برای اتصال هر سیم از موف مخصوص آن استفده کرد تا از خوردگی فلزات ناهمنام جلوگیری کرد .

سرسیم چیست و چه کاربردی دارد؟

برای اتصال کابل و سیم به پیچ هادی از قطعاتی به نام سرسیم استفاده می کنند . این سرسیم ها نمونه های مختلفی دارن که شامل سرسیم های حلقوی روکش دار که برای اتصال سیم به پیچ هادی استفاده می شه و برای نصب باید کاملا پیچ هادی باز بشه و درون سرسیم قرار بگیره ، سرسیم دوشاخ روکش دار که نیازی به باز کردن پیچ به صورت کامل نیست ،

سرسیم سوزنی روکش دار که بعد از قرار گرفتن سیم درون سر سیم با دستگاه مخصوص پرس می شه ، سرسیم های فیشی نری و مادگی که برای اتصال موقت به کار می برند و اتصال دو سیم به همدیگر رو با استفاده از دست و به دفعات می توان انجام داد و در آخر هم سر سیم های رابط که برای اتصال دائم دو سیم به همدیگه یا افزایش طول دو سیم به کار برده می شن .

تمام محصولاتی که تا به اینجا براتون گفتم نمونه های مختلف داخلی و خارجی دارن و شما به راحتی می تونید اونها رو تهیه کنید .