انواع لوله - بخش اول

کاربرد لوله از گذشته تاکنون

یکی از پر مصرف ترین ابزار در صنایع گوناگون لوله و اتصالات آن می باشد . اولین کاربرد و ساز و کار این محصول را می توان مربوط به دوره ساسانی دانست . البته در آن زمان مانند امروز لوله های فلزی و پلیمری وجود نداشتند و لوله های کاربردی همگی از سفال و خاک بودند . 

به مرور زمان و توسعه و پیشرفت علم و دانش با استفاده از فلزاتی همچون فولاد و آهن لوله های مکحم و مقاوم در برابر ضربه و حرارت ساخته شدند . این لوله ها از آن زمان تاکنون در نمونه ها و ابعاد مختلف به کار می روند . 

از انواع لوله های فلزی می توان به لوله های فولادی کربنی ، لوله های استیل ، لوله های فولادی سیاه ، لوله های گالوانیزه و لوله های درزدار اشاره کرد . لوله های فلزی هم مانند سایر محصولات مزایا و معایب خاص خود را دارند . البته امروزه برای موارد بسیاری لوله های پلاستیکی و پلیمری جایگزین شده اند ؛ اما با این حال نمی توان لوله های فلزی را به طور کامل از رده محصولات این صنعت حذف کرد .

در ابتدا انواع لوله های فلزی را نام می برم و مزایا و معایب هر کدام را به صورت کامل برایتان می گویم . 

انواع لوله های فلزی

لوله های فولادی کربنی

یکی از پر فروش ترین لوله های فلزی در تمام دنیا ، لوله های فولادی کربن هستند. در واقع در این لوله ها کرین به عنوان عنصر دوم سازنده لوله به آهن اضافه می شود تا سختی و مقاومت محصول نهایی افزایش یابد . 

با توجه به تعاریف گفته شده میزان مقاومت لوله های فولادی کرینی تا حدودی دست خود سازنده است و از همین رو قیمت نهایی کار و کاربرد آن بسیار وسیع می شود . 

از این لوله ها در انواع سازه های ساختمانی ، پل ، خودرو ، راه آهن ، ابزار و وسایل گوناگون ، صنایع حرارتی ، انتقال آب و فاضلاب و ... به راحتی استفاده می شود . 

یکی از ویژگی های بسیار خوب این لوله ها مقاومت بالای آنها در برابر ضربه و تکان های شدید است . همین مورد باعث شده تا از این لوله ها بتوان برای خطوط انتقال آب در معابر ، انتقال فاضلاب و مایعات دیگر استفاده کرد . 

از دیگر ویژگی های این محصول می توان به قیمت مناسب با طول عمر بالا ، سازگاری با محیط زیست و قابلیت بازیافت ( همین ویژگی این محصول را به یکی از محصولات پرطرفدار برای دوست داران محیط زیست تبدیل کرده ) ، شکل دهی آسان ، مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی ، خوردگی ، بلایای طبیعی ، ایمنی بالا در هنگام کار اشاره کرد . 

اینها مزایای لوله های فولاد کربن بود ، در مورد معایب این محصول می توان به مواردی همچون شکنندگی (در صورت خم شدن زیاد لوله احتمال شکنندگی افزایش می یابد) ، ظاهر بی کیفیت ( اگر از لوله در محیط های باز استفاده شود به مرور زمان شاهد زنگ زدگی سطح لوله خواهیم بود که همین مورد از زیبایی آن کم می کند . 

لوله های استیل  

در لوله های استیل که ترکیبی از آهن ، کربن و کروم هستند، کروم به عنوان عنصر اصلی است و حداقل میزان آن چیزی در حدود 10.5 % کل فلزات است . در این لوله ها از واکنش کروم و اکسیژن یک لایه بسیار مقاوم که لایه نهایی کار است تشکیل می شود . 

به لوله های استیل لوله های فولادی اینوکس هم گفته می شود که کاربرد فراوانی در مناطق مختلف و برای صنایع گوناگون دارد . از کاربرد های لوله های استیل می توان به استفاده در ساختمان ها برای نرده و داربست و پل  ، جابه جایی سیالات گوناگون از آب گرم و گوگرد و روغن گرفته تا مواد شیمیایی ، صنایع خودروسازی ، کارخانه های مواد غذایی و سیستم های سرمایش و گرمایشی می توان به کار برد . 

لوله های استیل هم نمونه های مختلفی دارند که می توان به لوله های استیل فشار که از کامپوزیت نیکل و کروم یا از کروم جامد ساخته می شوند و برای انتقال سیالات با فشار بالا به کار می روند . 

لوله های استیل بهداشتی بیشتر برای انتقال و جابه جایی مواد غذایی و آشامیدنی به کار می روند و در ساخت آنها استاندارد ASTMA270 رعایت می شود . همچنین این لوله ها به نگهداری کمتری نیاز دارند .

از دیگر لوله های فولادی استیل می توان به لوله های استاندارد، لوله های خط هیدرولیک ، لوله های استیل آستنتیک ، لوله های فریتیک ، ضد زنگ دوبلکس و  لوله های مارتنسیتیک اشاره کرد .

لوله گالوانیزه

تا قبل از دهه 1950 از لوله های سربی برای انتقال آب و سیستم های آبرسانی خانگی استفاده می شد . اما به دلیل مضرات سرب برای انسان و طبیعت لوله های فولادی و آهنی جایگزین این لوله ها شدند . اما به دلیل اینکه لوله های فلزی بعد از مدتی استفاده دچار زنگ زدگی میشدند باید این مشکل را در آنها رفع می کردند . 

به همین منظور لایه ای از فلز قلع و روی را به عنوان پوشش روی آنها قرار دادند و به این ترتیب نام این لوله ها را به عنوان لوله های گالوانیزه شناختند . لوله های گالوانیزه به دو دسته لوله های آهنی گالوانیزه و لوله فولادی گالوانیزه تقسیم می شوند . 

باید بدانید لوله های فولادی گالوانیزه وزن کمتری دارند و براق تر هستند . از لوله های گالوانیزه در محیط های مختلفی استفاده می شود ، به عنوان مثال می توان به لوله گالوانیزه گلخانه ، لوله گالوانیزه برق ، استفاده در سیستم های انتقال آب ، فاضلاب ، سیستم تهویه اشاره کرد . 

لوله های گالوانیزه را به دو روش گالوانیزاسیون سرد و گرم به دست می آورند که هر کدام مزایا و معایبی دارد . گالوانیزاسیون گرم استحکام و مقاومت لوله را افزایش داده و به همین دلیل لوله هایی که از این روش به دست می آیند در حدود 25 تا 30 سال عمر مفید دارند ، اما در روش گالوانیزاسیون سرد عمر مفید هر لوله بین 3 تا 5 سال است .